Female genital organs. Internal female genital organs. Ovary (ovarium) Phalopian tube (tuba uterina) Uterus.

Seotud dokumendid
Lasteendokrinoloogia aktuaalsed küsimused

TARTU ÜLIKOOL Sporditeaduste ja füsioteraapia instituut Lisel Lilleste Korduvsünnitanud naiste vaagnapõhjalihaste seisund 3-6 kuud pärast vaginaalset

Microsoft Word - polkaudio 2010 hinnakiri

Ülle Kiisla Tartu Ülikooli arstiteaduskond 1998 cum laude Sünnitusabi ja günekoloogia residentuur Põhja-Eesti Regionaalhaigla Naistehaiguste

EESTI STANDARD EVS-EN 1790:1999 This document is a preview generated by EVS Teemärgistusmaterjalid. Kasutusvalmid teekattemärgised Road marking materi

Microsoft Word - EVS_ISO_IEC_27001;2014_et_esilehed.doc

EESTI STANDARD EVS-EN :2000 This document is a preview generated by EVS Terastraat ja traattooted piirete valmistamiseks. Osa 4: Terastraadist

Tartu Ülikool

TÜL-11 1 ÜL vahendavate tabel v43

Microsoft PowerPoint - EMCS13

SK-3MD

Ppt [Read-Only]

Valmis_aknad_78-2

Microsoft PowerPoint - Sissejuhatus robotitehnikasse 10.ppt

AS TEEDE TEHNOKESKUS LIIKLUSLOENDUS LIIKLUSSAGEDUSKÕVERAD TUGIMAANTEEDEL Tallinn 2001

Dr Vahur Valvere - Konverentsi avaettekanne

Microsoft PowerPoint _04_20_Teadusest_ATI_tudengitele.pptx

Language technology resources for Estonian text summarization Kaili Müürisep University of Tartu Institute of Computer Science

EA0906.indd

SAF 7 demo paigaldus. 1.Eeldused SAF 7 demo vajab 32- või 64-bitist Windows 7, Window 8, Windows 10, Windows Server 2008 R2, Windows Server 2012, Wind

(loeng3-ohtlikud_koodiloigud)

3D mänguarenduse kursus (MTAT ) Loeng 3 Jaanus Uri 2013

Vulkan Lokring kliimasüsteemi remondi tarvikud. Liitmik alumiiniumtoru jätkamiseks. Liitmik alumiiniumtoru jätkamiseks. Liitmik vooliku jätkamiseks. L

PowerPoint Presentation

Tiitelleht

Majandus- ja kommunikatsiooniministri 10. aprill a määrus nr 26 Avaliku konkursi läbiviimise kord, nõuded ja tingimused sageduslubade andmiseks

TARTU ÜLIKOOL

TARTU ÜLIKOOL LOODUS- JA TEHNOLOOGIATEADUSKOND MOLEKULAAR- JA RAKUBIOLOOGIA INSTITUUT ARENGUBIOLOOGIA ÕPPETOOL Laura Truu Wfs1 ja Grp94 ekspressiooni

ISSN TARTU RIIKLIKU ÜLIKOOLI DTMFTTSF.D УЧЕНЫЕ ЗАПИСКИ ТАРТУСКОГО ГОСУДАРСТВЕННОГО УНИВЕРСИТЕТА ACTA ET COMMENTATION ES UNI VERSI

StandardBooks_versiooni_uuendusWin

(Microsoft PowerPoint - Sirje Rass [\334hilduvusre\376iim])

Norrison Ametikudumid, Professional knitwear.cdr

Tiia Salm 2011 Online kirjastus CALAMÉO Calameo kujutab endast on-line kirjastust, mis võimaldab oma dokumente avaldada e-raamatuna tasuta. Failid (Pd

Microsoft Word - 01_efot_2009_kyljendus_argus.doc

Tartu Ülikool

Microsoft PowerPoint - loeng.ppt

Microsoft Word - 56ylesanded1415_lõppvoor

Hinnakiri kehtiv alates Täiendava maksekonto avamine (maksekonto avamine teises valuutas) Kontohaldustasu (kuu) * rakendatakse olukorras, k

Matemaatiline analüüs IV 1 3. Mitme muutuja funktsioonide diferentseerimine 1. Mitme muutuja funktsiooni osatuletised Üleminekul ühe muutuja funktsioo

Start time of charring of timber members protected with gypsum plasterboards

Control no:

BIG_f_ doc

Hinnakiri kehtiv alates Hinnakiri eraklientidele Tüüpiliste makseteenuste hinnakiri Kirjeldus C2 C3 Läbi iseteeninduse Maksekonto Maksekont

KUULA & KORDA INGLISE KEEL 1

SIDE (IRT 3930) Loeng 10/2011 Võrguteenused Teema - teenused Avo Ots telekommunikatsiooni õppetool, TTÜ raadio- ja sidetehnika inst. T

Lisa 1 KVÜÕA sõja- ja katastroofimeditsiinikeskuse 2018 I poolaastal planeeritud kursused 2. nädal SMBK II osa Infektsioonhaigused ja v

Latebooker Holidays Vacation Rentals Call us: Mail us: Visit us: District Reso

Microsoft PowerPoint - 8_Finale Präsentation DMAG_Tallin_Thiem et.ppt

Süsteemide modelleerimine: praktikum Klassiskeemid Oleg Mürk

(Tulemused Noored T\344hed II etapp xls)

Millest mõtleb depressioon (ja kuidas temast aru saada?) Maarja-Liisa Oitsalu kliiniline psühholoog

Avatud ja läbipaistev e-riik: Ees6 kui rajaleidja Andrus Kaarelson RIA peadirektori asetäitja riigi infosüsteemi alal 10. oktoober 2017

Esitlusslaidide kujundusest

Mascus - Jatiina esitlus 2017

Skriptimiskeeli, mida ei käsitletud Perl Python Visual Basic Script Edition (VBScript) MS DOS/cmd skriptid Windows PowerShell midagi eksootilisemat: G

Microsoft Word - EVS-ISO doc - pdfMachine from Broadgun Software, a great PDF writer utility!

CSS juhend

HAJUSSÜSTEEMID HAJUSSÜSTEEMID Veebiteenused ja SOAP Web Services Web Services SOAP WSDL Ühilduvus UDDI Kihiline arhitektuur masinsuhtluse jaoks erinev

TARTU ÜLIKOOL Arstiteaduskond Anatoomia instituut Jüri Lieberg Ealised muutused varikoossete veenide seinas meesja naispatsientidel Magistritöö biomed

Kommunikatsiooniteenuste arendus (IRT0080) loeng 8/2014 Võrkude haldus Avo 1

TARTU ÜLIKOOL Sporditeaduste ja füsioteraapia instituut Liina Lattik Reie-nelipealihase funktsionaalse seisundi taastumise dünaamika põlveliigese eesm

Võrguinverterite valik ja kasutusala päikeseelektrijaamades Robert Mägi insener

George i Imeline Arstirohi Illustreerinud Quentin Blake Tõlkinud Elise ja Viktor Nikonov Värsid tõlkinud Leelo Märjamaa DRAAKON & KUU

Miks me armastame

Microsoft Word - 03_ausus lisaylesanded.doc

X Window System tuntud kui: X11, X, X-Windows akendussüsteem/akendesüsteem rastergraafikat toetavatele ekraanidele UNIX-maailmas väga levinud mitmesug

Pintsli otsade juurde tegemine Esiteks Looge pilt suurusega 64x64 ja tema taustaks olgu läbipaistev kiht (Transparent). Teiseks Minge kihtide (Layers)

arst2

EVS standardi alusfail

Võistlusülesanne Vastutuulelaev Finaal

Väljavõte:

Internal female genital organs Ovary (ovarium) Female genital organs Phalopian tube (tuba uterina) Uterus Vagina 1 2 OVARY Extremitas tubaria (superior) Extremitas uterina (inferior) Facies medialis Facies lateralis Margo mesovaricus (anterior) Margo liber (posterior) Lig. suspensorium ovarii (vasa ovarica) Lig. ovarii proprium Hilus ovarii Mesovarium Lig. latum uteri 3 4 Histology of ovarium Folliculi ovarici primarii (300 000-400 000) Germinative epithelium Tunica albuginea Cortex ovarii folliculi ovarici corpora lutea Folliculus ovaricus vesiculosus (Graaf s) Ovulation Corpus luteum menstruationis graviditatis Corpus albicans Medulla ovarii 5 6 1

Ovarian cycle Hypophysis Ovary - hormones Ovulation cycle Uterus - menstr.cycle Hypophysis a) FSH b) LH = gonadotropin hormones 7 8 Folliculus ovaricus vesiculosus (Graaf s) Ovary - cortex with folicule, medulla 1. antrum folliculi (liquor folliculi) 2. membrana granulosa 3. oocyt (cumulus oophorus) 4. theca folliculi interna 5. theca folliculi externa 9 10 Ovulation Ovum : zona pellucida, granulosa 11 12 2

OVARIAN CYCLE Corpus luteum 13 14 LOCALIZATION OF OVARY Nullipara fossa ovarica (in front of a. iliaca int.) Multipara Claudius fossa (behind a. iliaca int.) 15 16 TUBA UTERINA (SALPINX) OSTIUM ABDOMINALE TUBAE UTERINAE Infundibulum tubae uterinae ostium abdominale tubae fimbriae (fimbria ovarica) Ampulla tubae uterinae Isthmus tubae uterinae Pars uterina tubae uterinae ostium uterinum tubae 17 18 3

HISTOLOGY OF PHALOPIAN TUBE 1. Mucosal folds (cylind. epithelium cilliated) 2. Circular muscular layer 3. Longitudinal muscular layer 4. tunica serosa 5. mesosalpinx Tuba uterina mucosal fold = cylindric. epithelium 1. secretory cells - 2 19 20 PHALOPIAN TUBE COURSE from uterus runs laterally to the pelvic wall dorsocranially to the upper pole of ovary fimbriae rotated to fac. medialis ovarii UTERUS (HYSTERA, METRA) fundus cornu Fundus Corpus facies vesicalis facies intestinalis Cervix corpus cervix portio vaginalis cervicis Isthmus uteri Margo dx. et sin. Cornu dx. et sin. lig. teres uteri lig. ovarii proprium ostium uteri 21 22 Cavum uteri (3 ml) Canalis isthmi OSTIUM UTERI (OSTIUM EXTERNUM CANALIS CERVICIS) NULLIPARA MULTIPARA Ostium internum canalis cervicis Canalis cervicis (plicae palmatae) Ostium externum canalis cervicis (= ostium uteri) Cervix portio supravaginalis Fornix vaginae portio vaginalis Labium anterius et posterius 23 24 4

HISTOLOGY OF UTERUS Endometrium Myometrium Perimetrium ENDOMETRIUM Simple cylindric epithelium zona basalis zona functionalis glandulae uterinae glandulae cervicales (mucouse closure) menstruation cycle menarche menopausa (climacterium) ostium uteri (multilayer stratified epithelium) 25 26 Menstruation cycle 1. Menstruation phase 2. Proliferation phase 3. Secretory phase 4. Ischemia ISCHEMIE MYOMETRIUM 1. stratum submucosum 2. stratum vasculosum 3. stratum supravasculosum 4. stratum subserosum 27 28 PERIMETRIUM (VISCERAL PERITONEUM) Lig. latum uteri Mesosalpinx Mesovarium Lig. teres uteri Myometrium, myocytes smooth muscles 29 30 5

PERIMETRIUM PARAMETRIUM Excavatio vesicouterina Excavatio rectouterina (cavum Douglasi) Lig. pubouterinum lig. pubovesicale lig. vesicouterinum Lig. cardinale uteri Lig. sacrouterinum plica sacrouterina m. rectouterinus Lig. teres uteri 31 32 Plica sacrouterina Lig. teres uteri Prolapsus 33 34 Anteversion (70 0 100 0 ) Anteflexion (100 0 ) POSITION OF UTERUS intra uterine corpuscule IUC IUD Intra uterine device 35 36 6

Arteria uterina anastomosis with a. ovarica (ovarian arcade) GRAVIDITY 9 10 8 7 6 5 4 Uterine artery crosses ureter (2 cm from uterine margine 1,5 cm from fornix vaginae) 3 37 38 Placenta Funiculus umbilicalis 50 cm (v.umbilicalis, aa. umbilicales) uterus graviditatis 1000 g 39 40 Brussels manuscript 9 th century uterus arcuatus uterus subseptus uterus septus uterus bipartitus uterus duplex uterus duplex uterus duplex cum vagina septa uterus unicornis 41 42 7

HYSTEROSALPINGOGRAPHY VAGINA (KOLPOS) Fornix vaginae pars anterior et posterior receptaculum seminis Paries anterior crista urethralis area trigonalis vaginae Paries posterior Rugae vaginales Columna rugarum ant. et post. Ostium vaginae (vestibulum vaginae) 43 44 Ostium urethrae ext. Ostium vaginae Ostium vaginae - hymen Defloration Carunculae hymenales HISTOLOGY OF VAGINA Mucouse membrane Multilayer squamous epithelium No glands!!! submucouse tissue venous net Muscular layer inner - circular outer - longitudinal Adventicia Serosa excavatio rectouterina 45 46 Ventrocaudal direction Ventrally: Position of vagina m. pubovaginalis promontorium vaginae urinary bladder symfýza urethra - septum urethrovaginale Dorsally: excavatio rectouterina rectum - septum rectovaginale centrum perineale 47 48 8

Organa genitalia feminina externa Labia majora pudendi Labia minora pudendi Mons pubis Vestibulum vaginae Clitoris Glandulae vestibulares Bulbi vestibuli Labia majora pudendi Sulcus genitofemoralis Rima pudendi Commissura labiorum ant. Mons pubis Commisura labiorum post. Pubes Perineum (raphe perinei) 49 50 MONS PUBIS Labia minora pudendi Sulcus interlabialis Vestibulum vaginae Pubes Fatty tissue Smegma Frenulum labiorum pudendi Fossa navicularis Praeputium clitoridis Frenulum clitoridis 51 52 CLITORIS Crura clitoridis (crista phalica) Corpus clitoridis Glans clitoridis Praeputium clitoridis Lig. fundiforme clitoridis Lig. suspensorium clitoridis M. ischiocavernosus Frenulum clitoridis Corpora cavernosa clitoridis 53 54 9

Tension-free vaginal tape 55 56 VESTIBULUM VAGINAE between labia minora pudendi Glans clitoridis (praeputium et frenulum clitoridis) Ostium urethrae externum (papilla urethralis, gll. vestib. minores) Ostium vaginae (hymen) Fossa navicularis Frenulum labiorum pudendi (commisura labiorum pudendi) BULBI VESTIBULI Erectile bodies (corpus spongiosum) na diaphragma urogenitale m. bulbospongiosus (from centrum tendineum perinei to the dorsum clitoridis) commisura bulborum (mezi glans clitoridis a ostium urethrae ext.) 57 58 GLANDULAE VESTIBULARES MAJORES (BARTHOLINI) Diaphragma pelvis et urogenitale On the diaphragma urogenitale Dorsally from bulbi vestibuli m. bulbospongiosus Opene to the vestibulum vaginae 59 60 10

Diaphragma pelvis Musculus levator ani (arcus tendineus m. levatoris ani) musculus pubococcygeus musculus iliococcygeus Musculus coccygeus Hiatus urogenitalis Lig. anococcygeum Fascia diaphragmatis pelvis superior et inferior Diaphragma urogenitale Lig. transversum perinei M. transversus perinei profundus M. transversus perinei superficialis M. sphincter urethrae Fascia diaphragmatis urogenitalis superior et inferior 61 62 Mediocranial: diaphragma pelvis Lateral: m. obturatorius int. fascia obturatoria (canalis pudendalis) Ventral: recessus pubicus Dorsal: m. glutaeus maximus FOSSA ISCHIORECTALIS FASCIA PELVIS Fascia pelvis parietale Fascia pelvis viscerale Arcus tendineus fasciae pelvis Cavum pelvis peritoneale Cavum pelvis subperitoneale 63 64 m. bulbospongiosus m. ischiocavernosus m. sphincter ani ext. 65 66 11

M. ischiocavernosus M. bulbospongiosus M. sphincter ani externus Fascia perinei superficialis References: Putz, R. (2008): Atlas of Human Anatomy Sobotta. Elsevier Books. Keith L. Moore, Arthur F. Dalley (2005): Clinically Oriented Anatomy. Williams and Wilkins. Platzer, W., Kahle, W., Leonhardt H. (1992): Locomotor system. Georg Thieme Verlag, Stuttgart, New York, 4th edition. Čihák, R. (1987): Anatomie 1. Avicenum, Zdravotnické nakladatelství. 67 68 12